Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, με μαγνήτιζε η γοητεία των μουσείων και οι πλούσιες μυθολογικές ιστορίες που φιλοξενούν. Έτσι, όταν το Εθνικό Μουσείο της Κίνας παρουσίασε πρόσφατα μια λαμπερή συλλογή αρχαίων ελληνικών θησαυρών, ήξερα ότι έπρεπε να το επισκεφθώ.
Περπατώντας στην έκθεση, ένα έκθεμα που λούστηκε σε ένα φωτοστέφανο φωτός με καθήλωσε ιδιαίτερα: ένα αριστοτεχνικά σμιλεμένο μαρμάρινο άγαλμα της Αφροδίτης, της ελληνικής θεάς του έρωτα και της ομορφιάς.
Στέκεται πάνω σε ένα βάθρο, αποπνέοντας αιθέρια χάρη, με τα κυματιστά μαλλιά της κομψά πιασμένα και τα μάτια της να φαίνονται να κοιτάζουν πέρα από τον χρόνο. Στο χέρι της κρατάει το χρυσό μήλο από τα έπη του Ομήρου, ένα σύμβολο απαράμιλλης ομορφιάς.
Δεν μπορούσα να φανταστώ ότι αυτό το θεϊκό έργο τέχνης, που δημιουργήθηκε πριν από δύο χιλιετίες, θα με συνόδευε σπίτι — έστω και ως μαγνήτης ψυγείου! Το αναμνηστικό ήταν σμιλεμένο με τέτοια λεπτομέρεια και ζωντάνια, που αποτελεί ένα μικροσκοπικό αριστούργημα.
Δεν ήταν εύκολο να εξασφαλίσω κάτι να πάρω μαζί μου: Ένα πλήθος επισκεπτών είχε ήδη σχηματίσει ουρά στο πωλητήριο του μουσείου όταν έφτασα, όλοι περιμένοντας με ανυπομονησία να αποκτήσουν ένα σουβενίρ εμπνευσμένο από τους θεούς και τις θεές της αρχαίας μυθολογίας. Αρωματικά κεριά, μαγνήτες ψυγείου, μεταξωτά μαντήλια και άλλα αξεσουάρ — ό,τι μπορείτε να φανταστείτε. Ήταν σαν οι θεοί να είχαν ξαφνικά γίνει εικονίδια της λιανικής.
Το μουσείο ανακοίνωσε με περηφάνια ότι χρειάστηκαν πέντε μήνες προσεκτικού σχεδιασμού για τη δημιουργία πάνω από 50 πολιτιστικών προϊόντων εμπνευσμένων από τα εκθέματα και τις διαχρονικές ιστορίες τους.
Με ένα γεμάτο χιούμορ βλέμμα, ένα μέλος του προσωπικού μου είπε: «Μόλις 10 μέρες μετά τα εγκαίνια της έκθεσης, πάνω από 10 σχέδια είχαν ήδη εξαντληθεί. Φαίνεται ότι ούτε οι θεοί δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν στη ζήτηση!»
Η περιήγηση με γυρίζει πίσω σε ένα μάθημα για την αρχαία ελληνική μυθολογία που παρακολούθησα στο πανεπιστήμιο. Εξερευνώντας τα θεϊκά βασίλεια αυτών των υπερφυσικών όντων, οι συμμαθητές μου κι εγώ, ως Κινέζοι φοιτητές αγγλικής φιλολογίας, ενθουσιαστήκαμε ανακαλύπτοντας εντυπωσιακές ομοιότητες μεταξύ της κινεζικής και της ελληνικής μυθολογίας
Η Nyuwa, η Κινέζα θεά που πλάθει την ανθρωπότητα, βρίσκει τον αντίστοιχό της στον Προμηθέα, τον Έλληνα Τιτάνα που δημιουργεί τους ανθρώπους από τη γη και τους χαρίζει ζωή. Ο Yue Lao, ο θεός που καθορίζει τα πεπρωμένα των εραστών, αντικατοπτρίζει τον Έρωτα, τον Θεό της Αγάπης. Και ο Hou Yi, ο ηρωικός τοξότης που καταρρίπτει εννέα ήλιους, θυμίζει τους θρυλικούς άθλους του Ηρακλή.
Είτε από απλή σύμπτωση είτε σύμφωνα με την αντίληψη του Carl Jung για το «συλλογικό ασυνείδητο», η σύνδεση μεταξύ αυτών των δύο μεγάλων πολιτισμών της Ανατολής και της Δύσης υποδεικνύει κάτι βαθιά έμφυτο στη φύση του ανθρώπου. Παρά τις μεγάλες πολιτιστικές διαφορές, η ανθρωπότητα μοιράζεται μια βασική ανάγκη να κατανοήσει τον κόσμο και τη θέση της μέσα σε αυτόν. Θέματα όπως η αγάπη, η ομορφιά και η θυσία για το κοινό καλό αποτελούν κοινά νήματα που διατρέχουν αυτές τις ιστορίες.
Επιπλέον, οι αρχαίες κινέζικες και ελληνικές φιλοσοφίες παρουσιάζουν ενδιαφέρουσες ομοιότητες. Ο Πλάτωνας εξύμνησε την αναζήτηση της σοφίας ως ανώτερη μορφή αγάπης, μια ιδέα που βρίσκει αντίστοιχα στοιχεία στην κινεζική σκέψη. Ο Zhuangzi, για παράδειγμα, θαύμαζε τη σιωπηλή ομορφιά της φύσης, λέγοντας: «Ο ουρανός και η γη έχουν μεγάλη ομορφιά, κι όμως δεν λένε τίποτα». Ο Lao Tzu περιέγραψε την «υπέρτατη καλοσύνη» ως το νερό – ευέλικτη, θρεπτική και ταπεινή.
Αυτές οι ιδέες αποκαλύπτουν μια κοινή αντίληψη ότι η αληθινή σοφία είναι η αναζήτηση της αρμονίας και της ταπεινότητας – ιδιότητες που ξεπερνούν τα πολιτιστικά όρια.
Παρόλο που αυτοί οι μύθοι είναι χιλιάδων ετών, η σημασία τους παραμένει ζωντανή. Ο μύθος της πτήσης της Chang’e στο φεγγάρι, ένας από τους πιο εμβληματικούς μύθους της κινεζικής λαογραφίας, έχει αποκτήσει νέα σημασία στη σύγχρονη εποχή, ειδικά σε σχέση με τα τεράστια επιτεύγματα της Κίνας στην εξερεύνηση του διαστήματος.
Παρομοίως, «το ξίφος του Δαμοκλή», ένα διάσημο σύμβολο από την ελληνική μυθολογία, αναφέρθηκε μόλις την περασμένη εβδομάδα, όταν ο Κινέζος πρέσβης στις Ηνωμένες Πολιτείες, Xie Feng , δήλωσε ότι ο εμπορικός πόλεμος που ξεκίνησαν οι Ηνωμένες Πολιτείες έχει γίνει σαν ένα ξίφος του Δαμοκλή που κρέμεται πάνω από τις αμερικανικές εταιρείες.
Ακόμη και η λέξη «μουσείο» έχει τις ρίζες της στην αρχαία ελληνική λέξη «Μουσείον», έναν ιερό χώρο αφιερωμένο στις Μούσες – τις θεϊκές θεότητες που ενέπνεαν τη δημιουργικότητα, την τέχνη και τη γνώση στην ελληνική μυθολογία.
Αυτοί οι μύθοι δεν είναι απλώς απολιθώματα του παρελθόντος· παραμένουν ζωντανά σύμβολα και μεταφορές στον σύγχρονο λόγο. Όπως έγραψε ένας επισκέπτης στο βιβλίο επισκεπτών της έκθεσης: «Κάποιος μπορεί να δει τόσο μακριά στο μέλλον όσο μακριά μπορεί να δει στο παρελθόν». （Πηγή: imsilkroad，S.H.I.P，συγγραφέας Shi Yifei, Xinhua）
