Η τέχνη της χάραξης σφραγίδων είναι ο ακρογωνιαίος λίθος των καλών τεχνών της Κίνας. Η τέχνη της χαρακτικής σφραγίδων απαιτεί από έναν τεχνίτη να έχει υψηλό βαθμό δεξιοτεχνίας, αφού θα πρέπει να εργαστεί σε μια μικροσκοπική επιφάνεια, όπου η κάθε καμπύλη και το πάχος της παραμικρής γραμμής μετράει. Τον Σεπτέμβριο του 2009, η UNESCO πρόσθεσε την τέχνη της κινεζικής χαρακτικής σφραγίδων στον κατάλογο των αντικειμένων της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς.
Παρελθόν και παρόν
Η τέχνη της χαρακτικής σφραγίδων μπορεί να εντοπιστεί στη Δυναστεία Σανγκ, πριν από περισσότερα από 3.000 χρόνια, όταν οι αρχαίοι Κινέζοι κατέγραφαν τις ιδέες τους χαράσσοντας επιγραφές σε όστρακα χελωνών. Αυτή η μορφή τέχνης αναπτύχθηκε γρήγορα κατά τη διάρκεια της δυναστείας Τσιν (221-206 π.Χ.), όταν οι άνθρωποι χάραζαν τα ονόματά τους σε σκεύη ή/και σε έγγραφα, για να διεκδικήσουν την ιδιοκτησία ή για την επαλήθευση κοινωνικών επαφών.
Όταν ο Τσιν Σι Χουάνγκτοκράτορας της δυναστείας Qin κι παραστ, ο πρώτος αυτοκράτορας της δυναστείας Τσιν, κατέκτησε τα έξι βασίλεια και ενοποίησε την Κίνα, διέταξε τους τεχνίτες να χρησιμοποιήσουν νεφρίτη για να φτιάξουν μια αυτοκρατορική σφραγίδα, η οποία ονομαζόταν “Σι”.
Στην Δυναστεία Μινγκ (1368-1644) οι καλλιτέχνες και οι μελετητές άρχισαν να χρησιμοποιούν στυλιζαρισμένες σφραγίδες, χαραγμένες με τα ονόματά τους, για να επισημάνουν την ιδιοκτησία των καλλιγραφιών και των πινάκων τους.
Αργότερα, ο Γου Τσανγκσουό (1844-1927), ένας διάσημος ζωγράφος και χαράκτης, ίδρυσε το 1904 την Ένωση Χαρακτών Σφραγίδων Σιλίνγκ, στο Χανγκτζόου, πρωτεύουσα της επαρχίας Τζετζιάνγκ της Ανατολικής Κίνας. Η ένωση αυτή ήταν η πρώτη του είδους της στην Κίνα.
Οι σφραγίδες εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται ευρέως σε επίσημα έγγραφα και ιδιωτική αλληλογραφία. Καθώς άρχισαν να γίνονται όλο και πιο δημοφιλείς σε όλο τον κόσμο, τα τελευταία χρόνια, ένας αυξανόμενος αριθμός ανθρώπων έχει γοητευτεί με τις σφραγίδες.
Υπέροχα έργα τέχνης
Οι σφραγίδες υπάρχουν σε διάφορα σχήματα και μεγέθη. Για μια σφραγίδα, ο/η τεχνίτης/τεχνίτρια θα σκιαγραφήσει πρώτα τους χαρακτήρες και/ή τα σχέδια (τοπία, φιγούρες, πουλιά, λουλούδια) σε χαρτί. Στη συνέχεια, θα χρησιμοποιήσει ένα μαχαίρι για να χαράξει τους χαρακτήρες ή/και τα σχέδια καλύπτοντας με το χαρτί την πρώτη ύλη που μπορεί να είναι συνήθως πέτρα ή ξύλο.
Όταν εκτιμάτε τα διαφορετικά μοτίβα στις σφραγίδες, μπορεί να εντυπωσιαστείτε από τη γόνιμη φαντασία του καλλιτέχνη. Ως αντικείμενο καλλιγραφίας και ζωγραφικής, η σφραγίδα είναι από μόνη της έργο τέχνης.
Η χάραξη σφραγίδων περιλαμβάνει ουσιαστικά τις ίδιες τεχνικές με την καλλιγραφία. Συνήθως, ένας χαράκτης σφραγίδων μπορεί να γράψει διαφορετικά στυλ κινεζικών χαρακτήρων και να ‘τακτοποιήσει’ τις πινελιές των χαρακτήρων σε τέλεια ισορροπία. Όπως ένας δεξιοτέχνης καλλιγράφος, ο χαράκτης μερικές φορές υπερβάλλει στο πάχος ή τη λεπτότητα μιας πινελιάς (ενός χαρακτήρα), ισιώνει ή καμπυλώνει περίτεχνα ένα κομμάτι ή παραμορφώνει σκόπιμα ένα ιδεόγραμμα για να δημιουργήσει ένα καλλιτεχνικό αποτέλεσμα.
Για να βοηθήσει τους μαθητές να κατανοήσουν καλύτερα την ομορφιά της παραδοσιακής κινεζικής τέχνης, το Πανεπιστήμιο Φουντάν στη Σαγκάη, προσφέρει ένα προπτυχιακό μάθημα στη χαρακτική σφραγίδων. Πολλοί φοιτητές απολαμβάνουν να εξασκούν τις δεξιότητές τους στη χαρακτική στα εργαστήρια του κλαμπ χαρακτικής σφραγίδων του πανεπιστημίου. （Πηγή:CRI, Εύα Παπαζή）
